Жақында Қазақстанның индустрия және инфрақұрылымды дамыту министрі Атамқұлов үкімет отырысына қатысып, Қазақстанның 2025 жылға арналған «Жарқын жол» ұлттық жоспарының жаңа кезеңін жүзеге асыру жоспарымен таныстырды. 2025 жылға қарай Қазақстан «Жарқын жол» ұлттық жоспарын жүзеге асыру үшін 6,559 трлн теңге (шамамен 17 млрд. АҚШ доллары) инвестициялайды. Қазақстан ХХІ ғасырға кірген кезден бастап оның экономикалық даму жетістіктері баршаға белгілі, оны Орталық Азияның бес мемлекетінің даму үлгісі деп атауға болады. Әсіресе, 2014 жылы Қазақстан тұрақты экономикалық дамуды және әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін Қазақстанда инфрақұрылым құрылысын жылжытуды мақсат еткен «Жарқын жол» жоспарын тұжырымдады. Шын мәнінде, осы жылдың басында «Казахстанская правда» қазірдің өзінде «Жарқын жол» жоспарын жүзеге асырғаннан бері жеткен жетістіктерін санап үлгерді.

Мақаланың көзі: Қазақстандағы экономикалық және коммерциялық кеңесшілер кеңесі 2019 жылдың 16 қаңтарында «Казахстанская правда» газетінде «Инфрақұрылымның құрылысы және дамуы жарқын жол салады» атты мақаласы жарияланды, онда Қазақстанның «Жарқын жол» жаңа экономикалық саясатын жүйелі түрде түсіндіреді. Қол жеткен жетістіктер. 1. Автомобиль жолдарын салу және жаңарту бойынша «Жарқын жол» жоспары аясында Қазақстан 7000 шақырымнан астам ұлттық автомобиль жолдарын салады және жаңартады және 10 000 шақырым мемлекеттік автомобиль жолдарын ұстайды. 2020 жылға қарай негізгі және екінші деңгейлі автомобиль жолдары елдегі автомобиль жолдарының жалпы көлемінің 50% құрайды деп жоспарлануда. 2018 жылы 24 республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын салу және жаңарту жобалары аясында 592 шақырым жаңа автомобиль жолдары салынды. 2016-2017 жылдары республиканың 13 штатындағы 1700 шақырым автомобиль жолдары күрделі жөндеуден өтті. Салынып жатқан автомобиль жолдарының жобаларына: Батыс Еуропа-Батыс Қытай тас жолы, Орталық-Оңтүстік магистраль, Орталық-Шығыс тас жолы, Бейнеу-Ақтау тас жолы, Алматы-Өскемен тас жолы, Аста жатады. На-Петропавл тас жолы, Ақтөбе-Ақереу тас жолы, Орал-Каменка тас жолы және Тобыл өзеніндегі көпір жобасы. 2016 жылдан 2018 жылға дейін жыл сайын 767 шақырым, 600 шақырым және 528 шақырымға жаңа жолдар ашылды. Сонымен қатар, Орталық Азиядағы ең үлкен жол көпірі болып табылатын 12 шақырымдық Ертіс өзенінің көпірін салу жобасы аяқталды, Тобыл өзеніндегі көпір қайта жаңғыртылды.

Highway Shougang Construction II жүзеге асыратын қазақстандық автомобиль жолдарын қайта құру жобасы. Тұрғын үй құрылысын модернизациялау Қазіргі уақытта Қазақстанда жаңадан салынған тұрғын үйлердің көпшілігі ұзақ қызмет мерзіміне ие. Тұрғын үй құрылысын жаңғыртуды жеделдету үшін мемлекет «Жарқын жол» жоспары аясында тұрғын үй кварталдарындағы жылу, сумен жабдықтау және су тазарту құрылыстарының ескіру қарқынын 2015 жылғы 65% -дан 2020 жылы 57% -ға дейін төмендету үшін қаржылық несиелер мен субсидиялар береді. Қоғамдық меншік қызметтерінің сапасы. «Жарқын жол» жоспары аясында 34,786 шақырым жылу, сумен жабдықтау және су тазарту құбырлары, 29 қазандық және 95 коммуналдық нысандар салынып, қайта құрылады. 2015 жылдан бастап 2018 жылға дейін жалпы ұзындығы 2,982 шақырым жылу, сумен жабдықтау және су тазарту құбырлары салынды және қайта құрылды, 24 қазандық және 71 коммуналдық нысандар салынып, коммуналдық нысандардың ескіру деңгейі 65% -дан 57% -ға дейін төмендеді.

Kazakhstan Қазақстанның III көше көрінісі.Каспий паром терминалының құрылысы 2018 жылғы тамызда Каспий Курек портында жылдық жүк көлемі 2 млн тонна болатын паром терминалы пайдалануға берілді. Қазіргі уақытта Курек портын ұлттық автомобиль жолдарымен байланыстыратын негізгі жол салынды. 2019 жылдың аяғында «көшпенділер» үшін интеграцияланған өндіріс және ақпараттық жүйенің құрылысы аяқталады. 2018 жылдың 11 айында Ақтау порты арқылы 4,5 млн тонна жүк өңделді, бұл 2017 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 25% -ға көп. Ақтау портындағы 3 құрғақ құю терминалы арқылы 2,7 млн. Тонна жүк тиеу аяқталды. «Жарқын жол» жоспарын іске асыру Ақтау порты мен Күрек портының жалпы өткізу қабілеттілігін 26 миллион тоннаға дейін арттырады. Баку-Тбилиси-Калас теміржол желісінің ашылуымен Транскаспий халықаралық көлік дәлізі жобасының бірінші кезегі жылына жүк тасымалдау көлемін 5 миллион тоннаға, ал болашақта 17 миллион тоннаға жетуге мүмкіндік береді.

▲ Қазақстандық Каспий мұнай кәсіпшілігі 4. Жұмыспен қамтуға кепілдік беру «Жарқын жол» жоспарын іске асыру экономикалық өсуді тиімді ынталандырып қана қоймай, көптеген жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді. Жоспар жүзеге асырыла бастағаннан бері жол салу және жаңарту жобасы 100 мыңнан астам жұмыс орнын құрды. 2015 жылдан бастап 2018 жылға дейін коммуналдық нысандарды модернизациялау жобасын іске асыру барысында 6440 уақытша жұмыс орны және 472 тұрақты жұмыс орны құрылды. Жол қызметі көлік инфрақұрылымын құрудың маңызды бөлігі болып табылады. Қазіргі уақытта ұлттық автомобиль жолдарының бойында 1859 сәйкес қызмет көрсету нысандары салынды, олардың 260-ы «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» тас жолының бойында орналасқан. Бұл жанар-жағар май құю станциялары мен қызмет көрсету нысандары 25000-нан астам адамды жұмыспен қамту мәселесін шешті, олардың саны инфрақұрылымның жақсаруымен және жүк көлемінің артуымен арта бермек. Kazakhstan Қазақстаннан шыққан пойыз Қытай-Қазақстан Ляньюньган логистикалық трансферті базасына кіреді. 5. Экономикалық өсудің қозғаушы күші «Жарқын жол» жоспарын іске асыру елдің экономикалық өсуіне оң әсерін тигізеді, ол елдің қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ететін салық түсімінің көзінде ғана көрінбейді. Сонымен бірге ол құрылыс, қызмет көрсету, сауда, байланыс және басқа салалардың дамуына ықпал етті. Бұл, әсіресе, 2015-2016 жылдардағы әлемдік экономикалық құлдырау жағдайында айқын көрінеді, бұл кезде Қазақстанның экономикалық өсу қарқыны сәйкесінше 1,3% және 2% құрады. 2017 жылы экономиканың негізгі салаларының қалпына келуімен «Жарқын жол» бағдарламасының экономикалық өсуге қосқан үлесі 0,75% дейін төмендеді. «Жарқын жол» жоспары қызмет көрсету саласының дамуына үлкен септігін тигізді. 2015 жылдан бастап 2018 жылға дейін қызмет көрсету саласының өндіріс көлемі 1,9% -ға өсті, оның ішінде сауда (+ 2,4%), ақпарат (+ 2%) және байланыс (+ 2%) сияқты қызмет көрсету салалары ең жылдам дамыды. Жаңа автожол желісі жолаушылар мен жүк тасымалы санының өсуіне ықпал етті, 2018 жылы өсу қарқыны 4,6% құрады. Қазақстанның контейнерлік тасымалының транзиті қарқынды дамыды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2015 жылы 212000 TEU, 2016 жылы 245,000 TEU, 2017 жылы 347,500 TEU және 2018 жылдың 10 айында 411.500 TEU болды. Өсім 49%.

International Қазақстан халықаралық автомобиль жолымен көлемді жүктерді тасымалдау

Жоғарыда айтылғандар Қазақстанның соңғы бес жылдағы «Жарқын жол» жоспары арқылы қол жеткізген жетістіктері және Орталық Азияның бес мемлекеті арасында керемет жетістіктерге қол жеткізді. Енді «Жарқын жолдың» жаңа кезеңін жүзеге асыру жоспарының мақсаттары жарияланды, күте тұрайық:

Жоспарға сәйкес, Қазақстан 2025 жылға қарай 10 000 шақырым ұлттық автомобиль жолдарын жаңартуды және 11000 шақырым ұлттық автомобиль жолдарын және 27000 шақырым жергілікті автомобиль жолдарын ұстауды жоспарлап отыр. Жол учаскелерінің бір бөлігін ұлттық стандартқа сай жаңарту үшін 133 автовокзал мен қызмет көрсету алаңдарын салу және жөндеу жоспарланған. Теміржол саласында Достық-Мойент темір жолы мен Мойент-Ақтоғай электрлендірілген теміржолды жаңарту жоспарланған. Авиация саласында біз аймақтық авиацияны белсенді дамытып, 16 әуежай салуды жоспарлап отырмыз. Су тасымалы саласында 48 кеме, оның ішінде 6 сауда кемесі сатып алуды және бірнеше кеме құлыптарына күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізуді жоспарлап отыр.